Opis Jadamwoli
Jadamwola le¿y w malowniczej kotlinie gór Beskidu Zachodniego w województwie ma³opolskim, powiat Limanowa w gminie £ukowica. S±siaduje z Olszan±, ¦widnikiem, Jastrzêbiem, £ukowic± i Czarnym Potokiem.
Jadamwolê otacza Beskid S±decki, Beskid Wyspowy i Gorce.
Beskid Wyspowy to obszar wyspowo wznosz±cych siê gór od Raby na zachodzie po dolinê Dunajca na wschodzie. Grupa wzniesieñ tego pasma wystêpuj±ca w bliskim s±siedztwie Jadamwoli to Skie³ek (875 m n.p.m.), Pêpówka (777 m n.p.m.), Je¿owa Woda (888 m n.p.m.), Modyñ (1032 m n.p.m.), Ostra (928 m n.p.m.).
Wymienione wy¿ej grupy górskie, podobnie jak ca³e Karpaty zbudowane s± z fliszu karpackiego (mieszanina piaskowca, ³upków, zlepieñców, margli). Klimat Beskidów jest bardzo zró¿nicowany. Pasma beskidzkie na S±decczy¼nie wyró¿niaj± siê d³u¿szymi zimami, silniejszym dzia³aniem wiatrów oraz wiêkszymi opadami. Klimat Kotliny S±deckiej okolic £±cka i Jadamwoli jest ³agodniejszy, a dobre nas³onecznienie os³oniêcie od wiatrów sprzyja rozwojowi sadownictwa. Równocze¶nie na tych terenach koncentruje siê intensywna hodowla byd³a mlecznego i owiec.
Górotwory pokrywaj± wspania³e lasy o niezwykle bogatym i urozmaiconym drzewostanie. Bogaty jest ¶wiat zwierzêcy: jelenie, dziki, ¿biki, rysie, borsuki, lisy. Obszary te ulegaj± degradacji w miarê nasilaj±cej siê turystyki. W naszym regionie utworzono w 1954 r. Pieniñski Park Narodowy, w którym bardzo ciekawym elementem jest prze³omowa Dolina Dunajca. Powsta³ równie¿ Gorczañski Park Narodowy oraz w 1987 r. Popradzki Park Krajobrazowy, których celem jest kompleksowa ochrona walorów przyrodniczych, krajobrazowych, uzdrowiskowych.
Historia Jadamwoli
Najstarsze dokumenty ¶wiadcz±ce o istnieniu Jadamwoli pochodz± z XVI wieku, dok³adniej z 1581 roku. Jadamwola (Jadam Wola) w XVI wieku by³a w posiadaniu drobnej szlachty. Czê¶æ posiada³ Jakub Polsz. Posiada³ on 0,5 ³anu kmiecego (³an kmiecy wynosi³ 60 mórg), 2 ³any puste tzn. bez ch³opów i 1 zagrodnika z rol±. Jan Pielsz posiada³ 0,75 ³anu kmiecego. Katarzyna - wdowa po Pielszu, by³a w³a¶cicielk± 0,75 ³anu kmiecego, 1 komornika z byd³em, jedenego bez byd³a, oraz dwóch zagród z byd³em. Nastêpny - Stanis³aw Rogowski posiada³ 4 ³any kmiece, 3 zagrody z byd³em piêciu komorników bez byd³a, 1 rzemie¶lnika. Cezary - kmieæ p³aci³ rocznie 16 groszy z ³anu, 6 groszy na ko¶ció³. P³aci³ równie¿ gajowe, za jagody, oddawa³ 0,25 czê¶æ z³owionej zwierzyny i ryby, æwieræ ¿yta, æwieræ owsa, 3 kury, 1 ser, 25 jaj i jeden dzieñ robocizny na tydzieñ.
Nastêpne wiadomo¶ci pochodz± z XIX wieku, kiedy to Jadamwola o obszarze 557 ha, nale¿a³a do czterech w³a¶cicieli:
- Zwierciñski posiada³ 200 morgów ziemi. Posiad³o¶æ jego le¿a³a w pó³nocno-wschodniej czê¶ci wsi, a dwór by³ tam, gdzie obecnie mieszka Stec Marcin nr. 58. W maj±tku tym mieszka³y trzy rodziny pañszczy¼niane, a to: Kita, Setlak i Koterla. Obecnie z dworu nie ma ¿adnych pozosta³o¶ci. Utrzyma³ siê jedynie staw.
- Pó³nocno-zachodnie ziemie nale¿a³y do Kazimierza Wolskiego - obszar wynosi³ oko³o 200 morgów. Dwór by³ tam, gdzie obecnie mieszka Klag Stanis³aw nr.10. Te dwa maj±tki przesz³y w rêce Stalbergów, którzy lubili siê bawiæ, prowadzili ¿ycie hulaszcze, urz±dzali czêsto wielkie zabawy i to wszystko powodowa³o ruinê ich maj±tku. Aby mieæ pieni±dze na dalsze prowadzenie takiego ¿ycia, sprzedawali ch³opom kawa³kami ziemiê. Gdy sprzedali ca³a posiadana ziemiê, wówczas sami opu¶cili wie¶.
- Trzecim w³a¶cicielem ziemskim by³ Szworcem Czerny, potem Waligórski. Ten z kolei w 1835 roku zapisa³ maj±tek Hipolitowi Rechleskiemu. Rodzina Rechlewskich utrzyma³a ten maj±tek przesz³o 100 lat do 1935 roku. W 1935 roku ostatnie 50 morgów ziemi rozprzeda³a ch³opom Wanda Bieniaszewska, siostra Jana Rechleskiego, który by³ adwokatem w Krakowie. Byli oni w³a¶cicielami dworu w Czarym Potoku, a w Jadamwoli mieli jej zachodni± czê¶æ i folwark tu, gdzie mieszka obecnie Smoroñ nr 19. Dlatego te¿ mieszkañcy Jadamwoli i okolicy czêsto nazywaj± go Smoroniem z folwarku. Do tego folwarku nale¿a³o przesz³o 250 morgów. W pobli¿u folwarku by³y cztery rodziny pañszczy¼niane: Korna¶, Wójciak i dwóch Bobaków. Ch³opi Ci nie wiedz±c o zniesieniu pañszczyzny odrabiali j± jeszcze przez 47 lat. Gdy siê dowiedzieli skar¿yli Rechlewskiego i ¿±dali zap³aty 870 fl. On wykorzystuj±c ich ciemnotê i zacofanie za³atwi³ to niby ugodowo daj±c im ziemi pod dwa korce wysiewu. Ch³opi zgodzili siê na to, ale to by³ postêp ze strony dziedzica. Ch³opi jako niepi¶mienni krzy¿ykami podpisali siê na ugodzie, my¶l±c ¿e to rzeczywi¶cie akt nadania ziemi, a by³a to tylko dzier¿awa na 4 lata. Po czterech latach, opieraj±c siê na tym, ¿e ch³opi nie p³acili mu dzier¿awy Rechlewski wyrzuci³ ich z ziemi. Tylko ten który w imieniu czterech pokrzywdzonych prawowa³ siê z Rechlewskim otrzyma³ dwa morgi pola. Tu gdzie jest tzw. Bobakówka mieszkaj± potomkowie tamtego Bobaka. Ch³opi odrabiali 12 dni w roku i mieli utkaæ 1 sztukê sukna. Skar¿yli równie¿ Rechlewskiego o pastwiska, ale jak siê proces zakoñczy³ niewiadomo. Reszta ch³opów pañszczy¼nianych mieszka³a za rzeka: Lis, Kubasek, Wolanek, Adamczyk, Dyrek, Zarêba, Zabek, Talar, ¦laski, Stachoñ, Tomczyk, Orzechowski; ³±cznie by³o 30 rodzin pañszczy¼nianych.
- Czwartym w³a¶cicielem by³ Cechowski. Posiada³ przesz³o sto morgów ziemi w po³udniowej stronie Jadamwoli, nad rzeka i za tzw. górk±. Cechowski sprzeda³ maj±tek ¿ydowi Herszli, a ten znów rozprzeda³ po kilka morgów ch³opom. Jedna gorzelnia by³a u Cechowskiego, tu gdzie mieszka Tokarczyk Józef nr 20, druga gdzie mieszka Klag nr 10. Przy ka¿dej gorzelni znajdowa³a siê karczma. Oprócz tego by³a jeszcze karczma tu gdzie mieszka Kowalczyk W³adys³aw tzw. (Ickówka) i jeszcze druga (Kubasówka). Karczmy te dzier¿awili ¿ydzi i od ich nazwisk powsta³y nazwy karczm. Sta³y siê one ¼ród³em nieszczê¶æ wielu rodzin ch³opskich, gdy¿ ch³op w najwiêkszym zmartwieniu, poszed³ szukaæ pociechy w kieliszku, zw³aszcza ¿e ¿ydzi bardzo chêtnie dawali na kredyt. M³odzie¿ nie znalaz³szy nigdzie rozrywki równie¿ udawa³a siê do karczmy, która sta³a siê g³ówna ostoj± ¿ycia kulturalnego.
Zabytki w Jadamwoli
Okolice naszej miejscowo¶ci poprzez ró¿norodne i atrakcyjne zasoby pami±tek przesz³o¶ci, przedstawiaj± bardzo ciekawy i warto¶ciowy region kulturowy w naszym kraju.
Atmosferê tych miejsc kszta³tuj± obiekty architektury drewnianej (ko¶ció³ w Czarnym Potoku, £ukowicy), stare dwory (¦widnik) i ¶lady dawnych grodzisk (Podegrodzie, Naszacowice).
Nieruchomości w Jadamwoli
Więcej o Jadamwoli
Na poniższych stronach można znaleźć więcej informacji o miejscowości Jadamwola. Poniższe strony są również źródłem z których zaczerpnięto opisy znajdujące się na tej stronie.
- www.lukowica.pl
- pl.wikipedia.org/wiki/Jadamwola
- www.lukowica.neostrada.pl
- Zdjęć z Jadamwoli w serwisie Panoramio.com
- Jadamwola - urzÄ…d pocztowy
Jadamwola w liczbach
| Jadamwola w liczbach | |
|---|---|
| Długość geograficzna | N 49.586093 |
| Szerokość geograficzna | E 20.509543 |
| Wysokość punktu | 413.2 m n. p. m. |
| Liczba ludności | 550 |
| Kod pocztowy | 34-606 |
Jadamwola na mapie
Zdjęcia z Jadamwoli
Źródło: Zdjęcia pochodzą ze stron www.lukowica.pl, pl.wikipedia.org/wiki/Jadamwola, www.lukowica.neostrada.pl, Panoramio.com
Ostatnia aktualizacja strony o Jadamwoli dnia 2011.02.10